چاپ مرکزی

در سدة نوزدهم عصر كاملاً جديدي در نشر كتاب آغاز شد. اين سده عصر تحولات فني ـ صنعني، جهش پيشرفتهاي علمي، و جنبشها و انقلابهاي کارت ویزیت فكري ـ سياسي است. درآميزي تحولات فني و فكري بر چاپ و نشر تأثير گذاشت، و اين نتايج را به بار آورد: استفاده از نيروي بخار در چاپخانه‌ها سرعت چاپي را افزايش داد؛ با ابداع حروفنگاري مكانيكي سرعت حروفنگاري افزايش يافت؛ تحول در فنون عكاسي بر چاپ افست و روشهاي چاپ تراکت توليد تصاوير تأثير گذاشت؛ اشتريوتايپ ابداع گرديد؛ توليد ماشيني و انبوه كاغذ سبب شد كه كاغذ ارزان شود و از 20 درصد، بهاي كتاب به زير 10 درصد كاهش يابد، و مآلاً بهاي تمام شدة كتاب كمتر شود؛ مواد ديگري به چاي چرم براي جلد و روكش كتاب به كار رفت و اين نيز بهاي كتاب چاپ کارت ویزیت را كاهش داد؛ دستگاههاي جديد فشار (پرس) به بازار آمد و صحافي كتاب سريعتر و ارزانتر شد؛ قطار و راه‌آهن بر تسهيل ارتباطات تأثير نهاد و حمل و نقل كتاب سرعت گرفت؛ افزايش جمعيت، بالا رفتن درصد شهرنشيني، افزايش تعداد مدارس و دانشگاهها و مراكز علمي و فرهنگي، گسترش بيشتر سواد و دانش عمومي، اينها همه بر كتابخواني و سرانجام بر نشر كتاب تأثير عميقي گذاشت.

اما در آن سدهن نشر هنوز به فعاليتي كاملاً مستقل تبديل نشده بود. چاپگران ، خود ويراستار، حروفنگار، ناشر، پخشگر و فروشندة کارت ویزیت كتاب بودند. كتاب در نسخه‌هاي محدود منتشر مي‌شود و نشر از لحاظ اقتصادي سودآور نبود. اگر اهتمامها و علاقه‌هاي شخصي چاپگران، كمكهاي مالي و معنوي حاميان و عوامل مساعد ديگر نبود، نشر چاپ کارت ویزیت كتاب پا نمي‌گرفت. البته از تأثير و قدرت نفوذ جنبشهاي فكري و ديني غافل نبايد شد. حامياني كه سرمايه‌هاي خود را در راه نشر كتاب به كار مي‌انداختند، انگيزه‌هايشان از اوضاع و احوال فكري، اجتماعي، و به طور كلي از محيط خارجي تأثير مي‌گرفت. در سده‌هاي شانزدهم و هفدهم مركز نشر كتاب از ايتاليا و آلمان به فرانسه و هلند و برخي كشورهاي ديگر اروپا انتقال يافت. در قرن هفدهم چاپ تراکت سه عامل ديگر بر نشر تأثير گذاشت: به ميان آمدن موضوع حق مؤلف؛ پيشرفت در فنون چاپ و صحافي؛ آغاز انتشار مجلات علمي ـ تخصصي و نشريات علمي مراكز علمي. اين سه عامل به صورت مستقيم و غيرمستقيم با مسائل نشر پيوند داشت و هر يك به سهم خود نشر را تحت تأثير قرار داد.

از نخستين كسي كه پس از گوتنبرگ و همكاران او در تاريخ نشر بايد نام برد، يوهان رينمان (درگذشتة 1522) است. اواهل آوگسبورگ کارت ویزیت آلمان بود. پس از آشنايي با چاپ به نشر كتاب روي آورد و حدود دويست كتاب منتشر ساخت. از او مي‌توان با عنوان ناشر واقعي ياد كرد، زيرا هيچ كدام از اين كتابها را خود چاپ نكرده بود. پس از رينمان، عدة ديگري نيز به نشر كتاب علاقه‌مند شدند، و در اواخر سدة پانزدهم چاپ کارت ویزیت چند مؤسسة انتشاراتي در برخي از شهرهاي اروپاي مركزي و غربي به فعاليت انتشاراتي پرداختند. پيشينه‌ها نشان مي‌دهد كه در آن سالها براي كتاب تبليغ مي‌كردند، براي كتابهاي تازه انتشار فهرست تدارك مي‌ديدند، و كتابها را در بازارها، مراكز فروش، و در مسير راههاي بازرگاني مي‌فروختند. از اين نشانه‌ها پيداست كه چاپ تراکت كتاب در اواخر سدة پانزدهم به ميان بخشهايي از جامعه و مردم راه پيدا كرده است.

نشر به معناي واقعي يا امروزي، پس از اختراع چاپ پديد آمد. تاريخ نشر در جهان از زماني آغاز مي‌شود كه نوشتن ابعاد گسترده‌اي يافت، نوشته‌ها مخاطبان وسيعي پيدا كرد، آثار كتبي چاپ شده وارد متن جامعه کارت ویزیت شد، بخشي از مردم جهان، بالفعل، و ساير مردم جهان، بالقوّه، امكان يافتند با رسانة ارتباطي ساده‌اي روبه‌رو شوند. ذهنيّت شفاهي ، كه ويژگي عصر ارتباطات رودررو و انتقال سينه به چاپ کارت ویزیت سينه و از طريق حافظه بود، بتدريج بايد جاي خود را به ذهنيت ديگري مي‌سپرد كه اساس آن را آثار كتبي تشكيل مي‌داد. اين انتقال، كه به سبب تحولات فرهنگي و كتبي صورت گرفته بود، انتقال و عمل ساده‌اي نبود؛ رويدادي بود كه فرهنگي چاپ تراکت بشري را به دورة جديدي وارد كرد، و كساني كه از اين انتقال با صفت «انقلابي» ياد مي‌كنند، نه مبالغه مي‌كنند نه غلوّ.

آغاز نشر را مي‌توان کارت ویزیت زماني دانست كه خط از انحصار طبقه و گروه اجتماعي بخصوصي خارج شد و ابزار عمومي ارتباط قرار گرفت، ابزاري براي ثبت معاملات، وسيله‌اي براي مكاتبه، صدور فرمان و مانند آنها؛ اما پس از رواج نسبي خط در جامعه، نوشتن رايج نشد و كاربرد خط در محيطهاي كاملاً بسته و محدودي چون دربار شاهان، چاپ کارت ویزیت حوزه‌هاي ديني، جرگة رازورانة كاهنان، جمع محدود بازرگانان ، و در ميان عدة انگشت‌شمار ديوانيان و دبيران دولتي باقي ماند. كتاب يكي از ابزارهاي عمدة ارتباطي است، و انتشار به قصد چرخش و گردش رسانه‌هاي ارتباطي در سطح جامعه است. انتشار كتاب، اشاعة گستردة يكي از سهلترين و مؤثرترين رسانه‌هاست؛ اما پس از پيدايش خط، همه رسانه‌هاي مكتوب قابل اشاعه نبود. كتيبة سنگي را نمي‌شد در جامعه چرخاند، لوحه‌هاي گلي بسادگي قابل حمل و نقل نبود، آثار چرمنوشت چاپ تراکت را آسان نمي‌شد جابه‌جا كرد. حتي پس از اينكه كاغذ كاربرد پيدا كرد و بعضي نوشته‌ها مكتوب و به صورت كتابهاي كنوني تجليد شد، كتاب در اختيار همة افراد جامعه قرار نگرفت. گرانبهايي، محدوديت نسخه.

با سلام.به دنیای ویستا بلاگ و وبلاگ جدید خود خوش آمدید.هم اکنون میتوانید از امکانات شگفت انگیز ویستا بلاگ استفاده نمایید و مطالب خود را ارسال نمایید.شما میتوانید قالب و محیط وبلاگ خود را از مدیریت وبلاگ تغییر دهید.با فعالیت در ویستا بلاگ هر روز منتظر مسابقات مختلف و جوایز ویژه باشید. در صورت نیاز به راهنمایی و پشتیبانی از قسمت مدیریت با ما در ارتباط باشید.برای حفظ زیبابی وبلاگ خود میتوانید این پیام را حذف نمایید.امیدواریم لحظات خوبی را در ویستا بلاگ سپری نمایید...